Başlığı : | İlköğretim 5. Sınıfında Matematik Öğretimi İle Çoktan Seçmeli Test ve Klasik Yazılı Sınavın İlişkisi |
Konu : | İlköğretim 5. Sınıfında Matematik Öğretimi İle Çoktan Seçmeli Test ve Klasik Yazılı Sınavın İlişkisi |
Yazar : | Ahmet Şükrü ÖZDEMİR – Gülay CAMBAZ |
Tarih : | 03.04.2003 |
E-mail : |
Özet: Bu araştırma sınav türü ile matematik derslerınde öğretim, sınav türleri ile mantıksal düşünme testi arasındaki ilişkiyi incelemesi üzerinedir. Araştırma verilerin analiz sonuçları. bir ilköğretim okulunda 5. sınıflarda sınav türünün matematik öğretimi ile ilişkisi olmadığını; klasik yazılı sınavın düşünme yeteneğini geliştirdiğini göstermiştir.
1. GİRİŞ
Eğitimde ölçme ve değerlendirme sınavlarla olmaktadır. Hedef davranışların ne kadar gerçekleştirildiği, amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığı, hangi konuların yeterince öğrenildiği hangilerinde ne gibi eksiklerin bulunduğu, yanlış öğrenmelerin olup olmadığı yapılan sınavlarla anlaşılır [1, 2]. Bu nedenle, matematik derslerinde öğrenmenin ne şlçüde gerçekleştiği konusunda yapısal ve biçim yönünden birbirinden farklı sınavların yapılması gerekir.
Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarının 5. sınıflarında matematik öğretiminde çoktan seçmeli test sınavının mı, klasik yazılı sınavın mı daha faydalı olduğunu araştırarak karşılaştırmaktır. Araştırmanın evrenini, İstanbul ili Bahçelievler ilçesi Kudret Saraçoğlu İlköğretim Okulunda okuyan 5. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Kudret Saraçoğlu İlköğretim Okulunun 5/A ve 5/D sınıflarında okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmaya ait veriler, 1997-98 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde bulunan K. Saraçoğlu İlköğretim okuldan toplanmıştır. Araştırmaya konu olan veriler sınav soruları ve mantıksal düşünme testi (MDT) sorularıdır. Sınav sorularının seçiminde konunun uzmanı öğretmenlerin ve Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi öğretim üyelerinin görüşlerine yer verilmiştir. Daha önceden hazırlanan 30 soru arasından seçilen 10 klasik soru, 52 soru arasından seçilen 20 çoktan seçmeli soru, araştırmanın ölçme aracı olan sınav sorularını oluşturmuştur. Öğrencilere anlatılan konunun ardından, ne kadarlık öğrenmenin olduğuna bakmak için aynı sorular 5 hafta arayla 2 kez sorulmuştur. Sınav türünün öğrencilerin düşünme yeteneklerini ne ölçüde etkilediğine bakmak için de aynı öğrencilere birinci sınav öncesinde ve ikinci sınav sonrasında MDT uygulanmıştır.
Bu araştırmada elde edilen sonuçlar matematik öğretimi ve sınav türü ile MDT arasındaki ilişkiyi incelemesi açısından önemlidir. Nitekim, yapılan araştırma verilerinin analizi, 5. sınıflarda sınav türünün matematik öğretimi ile ilişkisi olmadığını; klasik yazılı sınavın düşünme yeteneğini geliştirdiğini göstermiştir.
2. ARAŞTIRMANIN METODU
Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarının 5. sınıflarında matematik öğretiminde çoktan seçmeli testin mi, yoksa klasik yazılı sınavın mı faydalı olduğunun araştırılmasıdır. Bununla birlikte, adı geçen sınav türleri ile 5. sınıf öğrencilerinin düşünme yetenekleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Evren ve Örneklem: Araştırma 1997-98 eğitim öğretim yılına ait ikinci dönemde İstanbul ili Bahçelievler ilçesinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini söz konusu ilçede bulunan Kudret Saraçoğlu İlköğretim Okulunun 5. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemi ise Bahçelievler Kudret Saraçoğlu İlköğretim Okulunda 5/A ve 5/D sınıflarında okuyan toplam 89 öğrenci oluşturmaktadır.
Verilerin Toplanması: Hazırlanan 30 soru arasından seçilmiş 10 klasik, 52 soru arasından seçilmiş 20 çoktan seçmeli soru ve MDT için güvenirliliği test edilmiş 10 sorudur.
Veri toplama aracının geliştirilmesi için aşağıdaki aşamalar izlenmiştir:
Davranışların saptanması: İlköğretim5. sınıf düzeyinde konuyla ilgili hedef davranışlar saptanmıştır.
Madde tipinin belirlenmesi: Birleşik cevap gerektiren madde tipi ile doğru cevabı kesin ve biricik olan madde tipi belirlenmiştir.
Soruların yazılması: Sorular yazılırken aşağıdaki davranışlara yönelik olarak yazılmıştır. Süreç içinde izlenmesi gereken ya da boş bırakılan ya da kritik adımı bulmaya yönelik sorular; bu tür sorularda, verilen problemin seçeneklerde yer alan bilgilerden hangisi kullanılmadan çözülemeyeceği sorulur.
Testin Oluşturulması: Bu şekilde oluşturulan sorular madde değerlendirme formu ile öğretmenlerimize ve Marmara Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi öğretim üyelerine verilmiş; gerekli görülen düzeltmelerden sonra öğretmen kanısıyla sınıf düzeyine uygun ve madde yapısı hatasız olan maddeler belirlenerek on tane klasik yazılı sınav sorusu; yirmi tane de çoktan seçmeli test sorusu alınmıştır .
Uygulama: Öğretmenler tarafından sözlü olarak verilen yönergelerde testin amacı, sonuçlarının öğrencileri nasıl etkileyeceği, soruların nasıl cevaplanacağı ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Öğrenciler bu yönergeye göre soruları cevaplamıştır. Doğru bir şekilde cevaplandırılmaları için yönergede motive edici ifadelere de yer verilmiştir.
Uygulama: Kudret Saraç İlköğretim Okulu 5/A sınıfı öğrencilerine klasik sınav, 5/D sınıfı öğrencilerine çoktan seçmeli test sınavı uygulanmıştır. Öğrencilerin niteliklerini ölçmek için de klasik yazılı sınav soruları ile çoktan seçmeli test sorularının bazıları aynı sorulmuştur. Öğrencilerin düşünme yeteneklerini ölçmek için ise MDT uygulanmıştır.
3. VERİLERİN ANALİZİ, BULGU VE YORUMLAR
3.1. Verilerin Analizi
Test sorularından elde edilen sonuçlar frekans dağılımı şeklinde özetlendikten sonra çoktan seçmeli test sonuçları ile klasik yazılı sınav sonuçları t-testi ve varyans analizi yapılarak karşılaştırılmıştır. Aynı sınıfa uygulanan sınav sonuçları ve MDT sonuçları çiftlenmiş örnek t-testi kullanılarak, farklı şubelerdeki öğrencilere ait sınav sonuçları ve MDT sonuçları ise ANOVA ile analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen verileri test etmek üzere uygulanan istatistiksel teknikler ise bir boyutlu varyans analizi (ANOVA), t-testidir.
Elde edilen verilerin çözümlemeleri SPSS paket programından yararlanarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar α = ,01 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.
3.2. Bulgular Ve Yorum
İlköğretim 5. sınıflardan elde edilen verilere göre şu bulgular elde edilmiştir:
5/A sınıfına ait birinci ve ikinci sınav sonucu ile 5/D sınıfına ait birinci ve ikinci sınav sonuçları, aynı örneklemden elde edilen veriler olduğundan çift örneklem t testi ile değerlendirilmiştir. 5/A sınıfına ait çift örneklem t testi Tablo 1 ve 5/D sınıfına ait çift örneklem t testi Tablo 2 de gösterilmiştir. Tablo 1 de 5/A sınıfının birinci ve ikinci sınav sonuçlarının farklı olmadığı varsayımı için H0 hipotezi ve farklı olduğu varsayımı için de H1 hipotezi geliştirilmiştir. H0 hipotezini gerçekleştirmek üzere çift örnek t testi yapılmıştır.
Tablo 1. 5-A Sınıfının I. ve II. Sınav Sonucunun Karşılaştırılması: t-testi
t | F | Anlamlılık (2-yönlü) | |
Çift 1: 5-A 1. Sınav ve 5-A 2. Sınav sonuçları | -2,361 | 43 | ,23 |
Tablo 1’de görüldüğü gibi p>0,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilmemiştir. Yani, 5-A sınıfında birinci sınavdan alınan not ile ikinci sınavdan alınan notlar arasında anlamlı fark yoktur. Ancak elde edilen p değeri α = ,05 için Ho reddedilir, yani iki sınav sonucu arasında manidar fark olduğu sonucu çıkar. Daha da net bir sonuç elde etmek için bununla ilgili bir başka araştırma daha yapılabilir.
Tablo 2 de 5/D sınıfının birinci ve ikinci sınav sonuçlarının farklı olmadığı varsayımı için Ho hipotezi ve buna alternatif olarak da iki sınav sonucunun farklı olduğu vatsayımı için de H1 hipotezi geliştirilmiştir. Burada çift örnek t testi uygulanmıştır. Tablo 2 de p > ,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilmemiştir, 5-D sınıfında birinci sınavdan alınan notlarla ikinci sınavdan alınan notlar arasında anlamlı fark yoktur. Birinci sınav ile ikinci sınav arasında anlamlı fark görülmemiştir. (Çift örneklem t- testi uygulanmıştır )
Tablo 2. 5-D Sınıfının Birinci ve İkinci Sınav Notların Karşılaştırılması: t-testi sonuçları
t | df | Anlamlılık (2-yönlü) | |
Çift 1:
5-D 1. Sınav sonucu – 5-D 2. Sınav sonucu |
1,706 |
48 |
,94 |
5/A ve 5/D sınıflarına ait birinci sınav sonuçlarının karşılaştırılmasında, farklı örneklem olmalarından dolayı tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. 5/A ve 5/D sınıflarına ait birinci sınav sonucunun farklı olmadığı varsayımı için Ho hipotezi ve buna alternatif olarak da iki sınıfa ait birinci sınav sonucunun farklı olduğu varsayımı için H1 hipotezi geliştirilmiştir. (Farklı örneklem olduğundan Anova testi uygulanmıştır.)
Tablo 3. 5-A ve 5-D Sınıflarının Birinci Sınav Sonuçlarının Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)
Kareler toplamı | Df | Kareler ort. | F | Anlam-lılık | |
5-A ve 5-D 1.sınav Gruplar arası
Gruplar içinde Toplam |
481,771
14725,518 15207,289 |
1
88 89 |
481,771
167,335 |
2,879 |
,93
|
Tablo 3’de p> ,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilememiştir, yani birinci yazılı sınav sonuçları ile birinci çoktan seçmeli test sonuçları arasında anlamlı fark yoktur .
5/A ve 5/D sınıflarına ait ikinci sınav sonucunun farklı olmadığı varsayımı için Ho hipotezi ve buna alternatif olarak da iki sınıfa ait ikinci sınav sonucunun farklı olduğu varsayımı için H1 hipotezi geliştirilmiştir. Ho hipotezini gerçekleştirmek üzere ANOVA (farklı örneklem olduğu için) uygulanmıştır.
Tablo 4. 5. Sınıfların İkinci Sınav Sonuçlarının Farklılığı İle İlgili Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA)
Kareler ortalaması | Df | Kareler toplamı | F | Anlam-lılık | |
5-A ve5-D 2.sınav gruplar arası
Grupların içinde Toplam |
,437
25266,746 25267,183 |
1 91 92 |
,437
277,657 |
,002 |
,968 |
Tablo 4 de p > ,01 olduğundan Ho hipotezi reddedilememiştir yani iki sınavın notları arasında anlamlı fark olmadığı sonucuna ulaşırız .
Öte yandan, sınav türü ile düşünme yeteneği arasındaki ilişki için birinci sınavdan önce ve ikinci sınavdan sonra MDT uygulanmıştır. Tablo 5 ve Tablo 6 da MDT sonuçlarına yer verilmiştir. 5/A ve 5/D sınıfları iki farklı örnekleme ait olduğundan istatistiksel teknik olarak ANOVA kullanılmıştır. Tablo 5 de iki sınıfın MDT sonuçlarına ait frekans dağılımı gösterilmiştir.
Tablo 5. Beşinci Sınıfların İkinci M DT Sonuçlarına Ait Frekans Dağılımı
N |
Ortalama |
Medyan | Mod | Std. Sapma | Varyans | |
5-A 2. MDT sonucu
5-D 2. MDTsonucu |
47
49 |
77,07
62,19 |
75,00
65,00 |
95
70a |
17,01
18,23 |
289,22
332,46 |
İki sınıfa ait MDT sonuçları arasında fark olmadığı varsayımı için H0, alternatif olarak iki test sonucunun farklı olduğu varsayımı için H1 hipotezi geliştirilmiştir. ANOVA testi uygulanmıştır
Tablo 6. Beşinci Sınıfların İkinci MDT Sonuçlarının Farklılığı İle İlgili Tek Yönlü Varyans Analizi
Kareler toplamı |
Df |
Kareler ort. | F | Anlamlılık | |
Gruplar arası
Grupların içinde Toplam |
5312,061
29261,898 34573,958 |
1 94 95 |
5312,061
311,297 |
17,064 |
,000 |
Tablo 6 da p ,01 olduğu için Ho hipotezi reddedilir, yani 5-A ve 5- D sınıflarının ikinci mantıksal düşünme testi sonuçları arasında fark olduğu kabul edilir. Bu farklılığın Tablo 5 ten klasik sınav ile değerlendirme yapılan 5-A sınıfı lehine olduğu söylenebilir.
4. SONUÇ VE ÖNERİLER
4.1. Sonuç
Bu araştırmada, ilköğretim okullarında uygulanan sınav türü ile matematik öğretimi arasındaki ilişki incelenmiştir ve şu sonuca varılmıştır. 5/A sınıfının birinci ve ikinci sınav sonucu arasında a= ,01 manidarlık düzeyinde manidar bir farka ulaşılamamıştır. Ancak, a = ,05 manidarlık düzeyinde sonuç manidar çıkmıştır. 5/D sınıfının birinci ve ikinci sınav sonucu arasında a = ,01 manidarlık düzeyinde manidar bir fark bulunamamıştır. 5/A ve 5/D sınıflarına ait birinci ve ikinci sınav sonuçları arasında da a = ,01 manidarlık düzeyinde manidar bir farka rastlanmamıştır. Yani sınav türü ile matematik öğretimi arasında ilişki bulunamamıştır.
Sınav türü ile mantıksal düşünme arasındaki ilişkide ise a =,01 manidarlık düzeyinde anlamlı ilişki bulunmuştur. Bu ilişkiye göre klasik sınav ile mantıklı düşünme arasında olumlu bir ilişki vardır.
4.2. Öneriler
Bütün bu yorumların ışığı altında beşinci sınıf öğrencilerinin matematik başarısı ve sınav türü ilişkisi konusunda yapılabilecek yeni çalışmalar için getirilen öneriler aşağıda sunulmuştur.
İlkokulda çocuklara sınav olarak, düşünme yeteneklerini geliştirmek amacıyla klasik yazılı sınav uygulanmalıdır. Sınav soruları sadece bilgi düzeyinde olmamalı, kavrama, analiz, sentez,yorumlama düzeyinde de sorular sorulmalı. Klasik sınavla değerlendirilen sınıf için sonuçların a= 0,01 manidarlık düzeyinde anlamlı çıkması göz önünde bulundurularak klasik sınavla ilgili olarak başka bir araştırma yapılabilir.
KAYNAKÇA
[1] Özçelik, D.Ali., Okullarda Ölçme ve Değerlendirme, ÖSYM Eğitim Yayınları, Ankara.
[2] Tekin, Hasan, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Yargı Yayınları, Ankara.
[3] Tekindal, Satılmış, “Yazılı yoklamaların güvenirliğine yönelik bir araştırma”